Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam (*)

(Phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước NGUYỄN PHÚ TRỌNG)

Thưa các vị đại biểu,

Thưa toàn thể các đồng chí,

Hôm nay, tôi rất vui mừng, lần thứ tư liên tiếp trong nhiệm kỳ khóa XII, được cùng các đồng chí lãnh đạo chủ chốt và lãnh đạo các cơ quan Trung ương tham dự Hội nghị trực tuyến toàn quốc của Chính phủ với các địa phương để tổng kết công tác năm 2020 và bàn về việc tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH) năm 2021. Hội nghị năm nay có ý nghĩa đặc biệt quan trọng vì nó diễn ra đúng vào thời điểm cuối năm 2020, là năm tiến hành đại hội đảng bộ các cấp tiến tới cận kề Đại hội XIII của Đảng; năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển KT-XH 5 năm 2016-2020, Chiến lược phát triển 10 năm 2011-2020. Tôi được biết, các đồng chí đã chuẩn bị hội nghị rất công phu, chu đáo, nghiêm túc. Chính phủ đã có báo cáo rất toàn diện, đầy đủ, rõ ràng. Một số ý kiến phát biểu của đại diện lãnh đạo các địa phương rất cụ thể, phong phú, sinh động. Tôi chỉ xin nói thêm một số vấn đề có tính chất tổng quát, gợi mở, nhấn mạnh thêm để các đồng chí tham khảo, cùng suy nghĩ, trao đổi.

I- VỀ NHÌN LẠI NĂM 2020 VÀ 5 NĂM THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XII CỦA ĐẢNG

Chúng ta đều đã biết, năm 2020 là năm có nhiều khó khăn, thách thức lớn, bất ngờ xuất hiện, tác động xấu, nhiều mặt và ảnh hưởng rất nặng nề không chỉ đối với nước ta mà còn đối với toàn thế giới. Ngay từ đầu năm, đại dịch Covid-19 đã bùng phát và lan rộng ra hầu hết các nước trên thế giới, diễn biến rất nhanh, phức tạp, khó lường, hiện vẫn đang tiếp tục lây lan ở nhiều nơi và chưa rõ hồi kết. Kinh tế toàn cầu rơi vào tình trạng suy thoái nặng nề, tăng trưởng âm tới gần 4%; thương mại thế giới sụt giảm nghiêm trọng; thị trường tài chính biến động bất thường, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Thêm vào đó, dịch tả lợn châu Phi, thiên tai, hạn hán, bão lũ, sạt lở đất... liên tiếp xảy ra, nhất là trong những tháng cuối năm ở miền Trung làm cho khó khăn chồng chất khó khăn.

Trong bối cảnh rất đặc biệt đó, nhờ có quyết tâm cao và sự nỗ lực phấn đấu, đóng góp to lớn, bền bỉ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, chúng ta vẫn hoàn thành khá toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra với nhiều điểm mới vượt trội và dấu ấn nổi bật. Việt Nam được bạn bè quốc tế đánh giá cao, được coi là điểm sáng về phòng, chống dịch bệnh và phát triển KT-XH, bảo đảm an sinh, phúc lợi xã hội và đời sống nhân dân; giữ vững quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội; tiếp tục thực hiện có hiệu quả các hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế bằng nhiều hình thức linh hoạt, phù hợp với bối cảnh đại dịch Covid-19. Nổi bật là:

Thứ nhất, đã ứng phó rất nhanh chóng, kịp thời, linh hoạt, có hiệu quả với thiên tai, dịch bệnh, đặc biệt là đại dịch Covid-19. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước, toàn hệ thống chính trị và đồng bào, chiến sĩ cả nước đã vào cuộc đồng bộ, quyết liệt, kiểm soát tốt được dịch bệnh, ứng phó kịp thời với thiên tai, bão lũ, từng bước khắc phục có hiệu quả thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh gây ra, củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại hội nghị. Ảnh: QUANG HIẾU

Trong những thời khắc đầy khó khăn, thách thức ứng phó với thiên tai, dịch bệnh năm nay, tính ưu việt của hệ thống chính trị nước ta, ý chí, sức mạnh Việt Nam, truyền thống yêu nước, đoàn kết, tương thân tương ái, "thương người như thể thương thân" và sức sống mãnh liệt của dân tộc ta lại được khẳng định và phát huy ở tầm cao mới, rất kịp thời, đúng lúc. Các cơ quan của Đảng và Nhà nước đã chủ động đề ra những chủ trương, chính sách, biện pháp đúng đắn, khả thi, phù hợp với thực tế tình hình và thực lực của đất nước với tinh thần: "Chấp nhận hy sinh một số lợi ích kinh tế trước mắt để bảo vệ tốt nhất sức khỏe, tính mạng của người dân"; "chống dịch như chống giặc"... Các cấp, các ngành đã quyết liệt vào cuộc. Nhiều tổ chức và cá nhân, nhất là cán bộ, nhân viên y tế, lực lượng vũ trang... đã dũng cảm, hết lòng cứu chữa, giúp đỡ bệnh nhân và những người bị nạn. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị- xã hội, các tầng lớp nhân dân cả nước, từ người già đến trẻ em, từ cán bộ, đảng viên đến doanh nhân, văn nghệ sĩ, trí thức đã có nhiều nghĩa cử cao đẹp hỗ trợ, giúp đỡ bệnh nhân mắc Covid và nạn nhân do thiên tai gây ra. Nhờ vậy, đã giảm đến mức thấp nhất thiệt hại do dịch bệnh, thiên tai gây ra; tinh thần yêu nước, đoàn kết, gắn bó dân tộc được nâng cao. Các tổ chức quốc tế, nhiều nước và hãng thông tấn, báo chí có uy tín trên thế giới đã ghi nhận, đánh giá cao Việt Nam là đất nước tuy còn nhiều khó khăn về kinh tế nhưng đã trở thành một "hình mẫu" về cách thức kiểm soát dịch bệnh đạt hiệu quả cao nhất với mức chi phí tối thiểu, là một "tấm gương" trong phòng, chống dịch bệnh và thể hiện trách nhiệm, uy tín cao trong hợp tác quốc tế, khu vực về phòng, chống dịch. Có lẽ chính vì vậy, Đại sứ EU tại Việt Nam đã cho rằng "... Ở lại Việt Nam thời dịch là một may mắn "xa xỉ"...". Chính sự thành công trong phòng, chống đại dịch Covid-19 đã tạo điều kiện cho phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội.

Thứ hai, đã nỗ lực duy trì, phục hồi, phát triển kinh tế đạt kết quả cao nhất có thể; được đánh giá là một trong số 10 nước trên thế giới có tốc độ tăng trưởng GDP cao nhất; một trong 16 nền kinh tế mới nổi thành công nhất trong năm 2020. Nhiều chủ trương, chính sách, biện pháp đúng đắn đã được ban hành kịp thời và tổ chức thực hiện tốt để duy trì ở mức cao các hoạt động sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, thu nhập cho người lao động, hỗ trợ người dân và các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, bảo đảm an sinh và phúc lợi xã hội. Trong năm 2020, kinh tế nước ta vẫn tăng trưởng dương, đạt 2,91%, góp phần làm cho GDP trong 5 năm vẫn tăng trung bình 5,9%/năm, thuộc nhóm nước có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong khu vực và trên thế giới; quy mô nền kinh tế tăng 1,4 lần so với đầu nhiệm kỳ, trở thành nền kinh tế có quy mô đứng thứ 4 trong ASEAN. Chất lượng tăng trưởng được cải thiện; năng suất lao động tăng bình quân 5,8%/năm, cao hơn nhiều so với giai đoạn 2011-2015. Trong bối cảnh nguồn thu bị suy giảm, nhu cầu chi tăng mạnh, kinh tế vĩ mô vẫn giữ được ổn định; các cân đối lớn của nền kinh tế, nhất là cân đối thu, chi ngân sách nhà nước cơ bản được bảo đảm; chỉ số giá tiêu dùng được kiểm soát ở mức dưới 4%; tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu đạt mức kỷ lục, trên 540 tỷ đô la Mỹ; cán cân thương mại có thặng dư cao, xuất siêu khoảng 20 tỷ đô la Mỹ, dự trữ ngoại hối tăng cao. Nợ công giảm từ 63,7% GDP đầu nhiệm kỳ xuống còn 55% năm 2019; tuy có tăng trong năm 2020 do nhu cầu chi tăng để ứng phó với thiên tai, dịch bệnh nhưng vẫn ở mức 56,8%, dưới ngưỡng an toàn do Quốc hội quy định. Đặc biệt, giải ngân vốn đầu tư công tăng mạnh so với năm 2019, đạt mức cao nhất trong giai đoạn 2011-2020.

Thứ ba, các lĩnh vực văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục-đào tạo, khoa học công nghệ... tiếp tục phát triển và có nhiều tiến bộ: Việc ban hành, triển khai thực hiện kịp thời, quyết liệt, có hiệu quả các chính sách hỗ trợ của Nhà nước và chính quyền các địa phương cùng với các hoạt động giúp đỡ, từ thiện của toàn hệ thống chính trị, các tổ chức và cá nhân đối với người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh đã góp phần tích cực tiếp tục bảo đảm an sinh, phúc lợi xã hội và đời sống nhân dân; đẩy mạnh công tác giảm nghèo, thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công, người có hoàn cảnh khó khăn và chăm sóc sức khỏe nhân dân, KT-XH khu vực nông thôn, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số có nhiều đổi mới và được cải thiện rõ rệt. Đã có 63% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, vượt xa mục tiêu 50% đã đề ra; 91% dân số tham gia bảo hiểm y tế; 9 bác sĩ và 28 giường bệnh trên một vạn dân; giảm tỷ lệ hộ nghèo đa chiều từ gần 10% năm 2015 xuống còn dưới 3% năm 2020. Sự nghiệp đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục-đào tạo tiếp tục được triển khai với lộ trình, bước đi phù hợp. Trong thời gian thực hiện giãn cách xã hội, đã mở rộng việc dạy và học trực tuyến, tổ chức tốt hai đợt thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng khoa học-công nghệ, tranh thủ thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư được quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển; nhiều dự án công nghệ cao đã được triển khai thực hiện thành công trên các lĩnh vực, nhất là trong y tế, giáo dục, thương mại điện tử, công nghệ thông tin, chuyển đổi số... Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam năm 2020 được xếp thứ 42/131 nước, đứng đầu nhóm 29 quốc gia có cùng mức thu nhập. Những nỗ lực và kết quả đạt được trong lĩnh vực phát triển xã hội của nước ta được nhân dân ghi nhận và cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Xếp hạng về phát triển bền vững của Việt Nam đã tăng từ thứ 88 năm 2016 lên thứ 49 năm 2020, cao hơn nhiều so với các nước có cùng trình độ phát triển kinh tế. Điều này một lần nữa khẳng định tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa của chúng ta.

Thứ tư, hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế tiếp tục được duy trì, đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần nâng cao uy tín và vị thế của đất nước trên trường quốc tế. Nhiều hoạt động đối ngoại, nhất là các hội nghị và cuộc làm việc trực tuyến hoặc trực tiếp vẫn tiếp tục được triển khai có chất lượng, hiệu quả cao, góp phần hoàn thành tốt vai trò của Việt Nam trong Năm Chủ tịch ASEAN, Chủ tịch AIPA và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Trong năm 2020 đã hoàn thành việc đàm phán, ký kết 2 hiệp định rất quan trọng là: Hiệp định Thương mại tự do với Liên minh châu Âu (EVFTA) và Hiệp định Đối tác toàn diện khu vực (RCEP). Trong bối cảnh bất ổn địa chính trị, Việt Nam đã thể hiện rõ vai trò kết nối, tăng cường quan hệ hữu nghị hợp tác và làm sâu sắc thêm lòng tin giữa các quốc gia trong và ngoài khu vực. Một sự kiện cụ thể nhưng mang nhiều ý nghĩa là ngày hôm qua (27-12), lần đầu tiên thế giới tổ chức "Ngày thế giới sẵn sàng phòng, chống dịch bệnh" theo Nghị quyết được Liên hợp quốc rất nhanh chóng thông qua vào ngày 7-12-2020 theo đề xuất của Việt Nam, được rất nhiều nước hưởng ứng tham gia đồng sáng kiến.

Quốc phòng, an ninh tiếp tục được tăng cường; chủ quyền quốc gia, môi trường hòa bình, ổn định được giữ vững, tạo thuận lợi cho phát triển đất nước. Nhiều sĩ quan cao cấp, cán bộ chiến sĩ đã dũng cảm hy sinh; hình ảnh anh Bộ đội Cụ Hồ và người chiến sĩ Công an nhân dân gắn bó mật thiết với nhân dân, hết lòng vì sinh mệnh, tài sản và cuộc sống yên bình của nhân dân được thể hiện rất rõ, rất đẹp trong phòng, chống dịch bệnh và khắc phục sự cố thiên tai, tìm kiếm cứu nạn. Tình hình Biển Đông tuy có diễn biến phức tạp, song vẫn nằm trong tầm kiểm soát. Nhờ đó, niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, lực lượng vũ trang và chế độ xã hội chủ nghĩa không ngừng được củng cố, nâng cao.

Thứ năm, công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị tiếp tục được đẩy mạnh, đạt nhiều kết quả nổi bật, ấn tượng, có sự chuyển biến rất tích cực, nâng cao rõ rệt về chất. Trong bối cảnh cả nước phải gồng mình phòng, chống thiên tai, dịch bệnh và phục hồi, phát triển KT-XH, chúng ta vẫn tổ chức rất thành công đại hội đảng bộ các cấp và đang tiếp tục đẩy mạnh việc chuẩn bị Đại hội XIII của Đảng theo đúng kế hoạch đã đề ra. Việc chuẩn bị các văn kiện và nhân sự tại đại hội đảng bộ các cấp vừa qua cũng như Đại hội XIII của Đảng sắp tới được triển khai thực hiện rất kỹ lưỡng, chặt chẽ, bài bản, đúng quy định và có nhiều đổi mới, chất lượng tốt. Không phải ngẫu nhiên mà việc tổ chức Hội nghị toàn quốc tổng kết việc chuẩn bị và tiến hành đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã được dư luận rất hoan nghênh và đánh giá cao. Kế thừa, phát huy những kết quả, thành tích đã đạt được từ đầu nhiệm kỳ đến nay, công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, nhất là phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh triển khai quyết liệt, đồng bộ, toàn diện, đi vào chiều sâu, tạo nhiều chuyển biến tích cực, rõ rệt. Tham nhũng, tiêu cực từng bước được kiềm chế, có chiều hướng thuyên giảm. Nhiều vụ việc, vụ án lớn, nghiêm trọng được phát hiện, điều tra, tiến hành khởi tố, truy tố, xét xử nghiêm minh, được cán bộ, đảng viên và nhân dân hoan nghênh, đánh giá cao, đồng tình ủng hộ. Niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa tiếp tục được củng cố, tăng cường.

Trong năm 2020, Quốc hội cũng đã thảo luận, xem xét thông qua 17 dự án luật, 34 nghị quyết; cho ý kiến 10 dự án luật. Chính phủ và chính quyền các cấp tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính, xây dựng chính phủ, chính quyền điện tử... Hệ thống các cơ quan tư pháp đã có nhiều nỗ lực đẩy mạnh cải cách tư pháp, tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả, khá toàn diện và đồng bộ các hoạt động tư pháp. Hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị-xã hội tiếp tục được đẩy mạnh, góp phần quan trọng tăng cường sự đồng thuận xã hội và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.

Khái quát lại, mặc dù không hoàn thành được một số chỉ tiêu đề ra từ đầu năm, chủ yếu do nguyên nhân khách quan, nhưng năm 2020 vẫn được xem là năm thành công hơn năm 2019 và là năm thành công nhất trong 5 năm vừa qua với những kết quả, thành tích đặc biệt, có ý nghĩa quan trọng trong việc nêu cao lòng yêu nước, tình đoàn kết, niềm tự hào dân tộc, niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta.

Những kết quả, thành tích đó đã góp phần làm nên những thành tựu rất quan trọng, khá toàn diện, với nhiều dấu ấn nổi bật của nhiệm kỳ khóa XII và thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử của 35 năm đổi mới, làm cho đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay, tạo niềm tin, nguồn lực và động lực mới để chúng ta vững bước tiến tới Đại hội XIII của Đảng và thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ mà đại hội sẽ đề ra.

Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi xin nhiệt liệt hoan nghênh, biểu dương và chân thành cảm ơn Quốc hội, Chính phủ, các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, cộng đồng doanh nghiệp, cán bộ, đảng viên, đồng bào, chiến sĩ cả nước về những kết quả, thành tích và những nỗ lực phấn đấu, đóng góp to lớn đó.

Những kết quả, thành tựu đạt được trong năm 2020 nói riêng và 5 năm qua nói chung có nhiều nguyên nhân, cả khách quan và chủ quan, nhưng quan trọng nhất là do có sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các cấp ủy, tổ chức đảng trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, xử lý kịp thời, có hiệu quả nhiều vấn đề mới nảy sinh trong thực tiễn; sự quản lý, điều hành nhạy bén, quyết liệt, có hiệu quả của Chính phủ và chính quyền các cấp; sự nỗ lực đổi mới đồng bộ, có hiệu quả nội dung, phương thức hoạt động và sự cổ vũ, hợp tác tích cực của Quốc hội, hội đồng nhân dân các cấp; sự đoàn kết thống nhất, phối hợp đồng bộ của cả hệ thống chính trị; phát huy truyền thống yêu nước và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ, đảng viên; tinh thần lao động tích cực, sáng tạo, trách nhiệm của nhân dân; sự tín nhiệm, đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế.

II- VỀ PHƯƠNG HƯỚNG, NHIỆM VỤ NĂM 2021

Tôi cơ bản đồng tình với các báo cáo của Chính phủ, chỉ xin gợi ý, nhấn mạnh thêm một số vấn đề mang tính định hướng, gợi mở để hội nghị của chúng ta cùng suy nghĩ, trao đổi.

Như chúng ta đều biết, năm 2021 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng: Năm tiến hành Đại hội lần thứ XIII của Đảng ngay trong tháng 1 tới; năm đầu quán triệt và tổ chức thực hiện nghị quyết đại hội, trong đó có Kế hoạch phát triển KT-XH 5 năm 2021-2025 và Chiến lược phát triển KT-XH 10 năm 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045; năm tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp.

Vì vậy, Chính phủ, chính quyền các địa phương và toàn hệ thống chính trị cần chủ động, tích cực quán triệt, tổ chức triển khai thực hiện thật tốt, ngay từ đầu năm Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết của Trung ương, Quốc hội và Chính phủ bằng những chương trình, kế hoạch công tác cụ thể, phù hợp với thực tế, có tính khả thi cao, với tinh thần chung là phải chủ động, tích cực hơn, năng động, sáng tạo hơn, đạt được kết quả tổng thể cao hơn các năm trước và nhiệm kỳ trước. Đặc biệt là:

Thứ nhất, chúng ta tuyệt đối không được chủ quan, thỏa mãn với những kết quả, thành tích đã đạt được, vì mục tiêu, yêu cầu và nhiệm vụ đề ra cho năm 2021 và nhiệm kỳ tới là rất cao, trong khi đất nước ta vẫn đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn. Kinh tế tăng trưởng chậm lại, ở mức thấp nhất trong nhiều năm qua. Sản xuất kinh doanh bị suy giảm; nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, thậm chí phải đóng cửa, tạm dừng hoạt động. Việc làm, thu nhập của người lao động bị ảnh hưởng lớn. Việc bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế gặp nhiều khó khăn. Hệ thống tài chính-ngân hàng; công tác bảo đảm an sinh và phúc lợi xã hội đứng trước nhiều rủi ro, thách thức. Việc triển khai thực hiện một số chính sách, biện pháp bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ sản xuất kinh doanh chưa thực sự hiệu quả, chưa đạt được mục tiêu, yêu cầu đề ra. Công tác quản lý nhà nước về KT-XH, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, quản lý và sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường còn nhiều bất cập, để xảy ra một số vụ việc gây bức xúc xã hội. Đấu tranh bảo vệ chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ, biển, đảo còn nhiều khó khăn, thách thức. Năng lực xây dựng thể chế, chính sách còn hạn chế; chất lượng luật pháp, chính sách còn thấp, thậm chí một số quy định còn mâu thuẫn, chồng chéo, ảnh hưởng xấu đến môi trường đầu tư kinh doanh. Việc tổ chức thực hiện nghị quyết của Đảng, luật pháp, chính sách, thực thi công vụ vẫn là khâu yếu. Kỷ luật, kỷ cương ở nhiều nơi chưa nghiêm, thậm chí còn có hiện tượng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm. Một bộ phận cán bộ, đảng viên vẫn chưa tự coi mình là "công bộc" của dân.

Dự báo trong những năm tới, bối cảnh quốc tế, khu vực tiếp tục có nhiều thay đổi rất phức tạp, nhanh chóng, khó đoán định. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song đứng trước nhiều trở ngại, khó khăn. Cạnh tranh chiến lược, cạnh tranh kinh tế, chiến tranh thương mại tiếp tục diễn ra gay gắt. Dưới tác động của đại dịch Covid-19, thế giới rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng nhiều mặt, cả về y tế, KT-XH và quản trị, có thể tiếp tục kéo dài trong các năm 2021, 2022. Khoa học-công nghệ và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư phát triển mạnh mẽ, tạo đột phá trên nhiều lĩnh vực, tạo ra cả thời cơ và thách thức đối với mọi quốc gia. Biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh và các vấn đề an ninh phi truyền thống ngày càng tác động mạnh, nhiều mặt, đe dọa nghiêm trọng đến sự phát triển ổn định, bền vững của thế giới, khu vực và đất nước ta.

Thứ hai, cần quán triệt sâu sắc, thực hiện nghiêm túc quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Đại hội XIII, tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ và hiệu quả hơn công cuộc đổi mới. Xác định rõ tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta là kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới và những nguyên tắc xây dựng Đảng để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đây là vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với chế độ ta, là nền tảng vững chắc của Đảng ta, không cho phép ai được ngả nghiêng, dao động. Cần nắm vững và xử lý tốt mối quan hệ biện chứng giữa kiên định và đổi mới, vận dụng sáng tạo: Kiên định phải gắn liền với sáng tạo và sáng tạo phải trên cơ sở kiên định phù hợp với thực tiễn, với yêu cầu đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước. Đồng thời, cần phải tiếp tục quán triệt, giải quyết thật tốt các mối quan hệ lớn khác được Đại hội XIII tiếp tục khẳng định, kế thừa và bổ sung hoàn thiện như: Mối quan hệ giữa tuân theo các quy luật thị trường và bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa Nhà nước, thị trường và xã hội; giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường; giữa thực hành dân chủ và tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội...

Tư tưởng chiến lược phát triển tổng thể của đất nước ta trong giai đoạn tới là đẩy mạnh đổi mới, triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, trong đó: Phát triển KT-XH là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên. Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và của nền văn hóa, con người Việt Nam; thu hút, trọng dụng nhân tài; đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học và công nghệ, nhất là những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tạo động lực mới cho phát triển đất nước. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; phát huy cao độ nội lực, tranh thủ ngoại lực, trong đó nguồn lực nội sinh, nhất là nguồn lực con người là quan trọng nhất.

Với một đảng cách mạng chân chính và một nhà nước của dân, do dân, vì dân trong sạch, vững mạnh, có đủ bản lĩnh, trí tuệ, kinh nghiệm, uy tín lãnh đạo như Đảng và Nhà nước ta, được nhân dân hết lòng tin yêu, ủng hộ, chúng ta sẽ có một sức mạnh to lớn, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, không thế lực nào ngăn cản nổi dân tộc ta đi lên, lập nên những kỳ tích mới trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

Thứ ba, xây dựng và tổ chức thực hiện thật tốt kế hoạch hằng năm, cũng như Kế hoạch 5 năm 2021-2025 gắn với Chiến lược 10 năm về phát triển KT-XH theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Trong quá trình này, cần tập trung ưu tiên nguồn lực để hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ trọng tâm sau đây:

1/ Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển phù hợp với nền kinh tế thị trường đầy đủ, hiện đại, hội nhập; đổi mới mạnh mẽ mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, phát triển đồng bộ và tạo ra sự liên kết giữa các vùng và khu vực; phát triển bền vững kinh tế biển, các thành phần kinh tế, các loại hình sản xuất, kinh doanh; đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, nhất là những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, thực hiện chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số, xã hội số, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế, huy động, phân bổ, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, tạo động lực để phát triển nhanh và bền vững. Đồng thời, luôn kiên định với mục tiêu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

2/ Luôn phải có các chính sách, biện pháp phù hợp để khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; phát huy cao độ giá trị văn hóa, sức mạnh con người. Thực hiện tốt các chính sách xã hội, bảo đảm an ninh xã hội, an ninh con người Việt Nam, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong quản lý phát triển xã hội, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống, hạnh phúc của nhân dân. Quan tâm, chú trọng hơn nữa đến công tác dân tộc, tôn giáo, người cao tuổi, trẻ em, thanh thiếu niên, vì sự tiến bộ của phụ nữ và thể dục, thể thao, bảo đảm phát triển dân số bền vững.

3/ Chú trọng đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, tạo sự chuyển biến tích cực hơn nữa trong việc quản lý chặt chẽ, sử dụng hợp lý, hiệu quả đất đai, tài nguyên; thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ bảo vệ, cải thiện môi trường; chủ động, tích cực triển khai có hiệu quả các chính sách, biện pháp huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, thích ứng với biến đổi khí hậu.

4/ Thường xuyên quan tâm thực hiện tốt nhiệm vụ giữ vững độc lập, tự chủ, tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế; tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh, kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, biển, đảo, vùng trời; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước.

5/ Đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện đồng bộ hệ thống luật pháp, cơ chế, chính sách nhằm phát huy mạnh mẽ dân chủ xã hội chủ nghĩa, quyền làm chủ của nhân dân; đồng thời tăng cường pháp chế, bảo đảm kỷ cương xã hội, trước hết là sự gương mẫu tuân theo pháp luật, kỷ cương, thực hành dân chủ xã hội chủ nghĩa của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và tổ chức chính trị-xã hội các cấp, của cán bộ, đảng viên; tăng cường đại đoàn kết toàn dân tộc.

6/ Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, toàn diện. Đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, "lợi ích nhóm", những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa". Xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Củng cố lòng tin và sự gắn bó của nhân dân với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa.

Thứ tư, tập trung ưu tiên đầu tư phát triển, tạo sự chuyển biến về chất trong việc tổ chức thực hiện ba đột phá chiến lược, được bổ sung, cụ thể hóa cho phù hợp với giai đoạn phát triển mới theo hướng:

- Hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển, trước hết là thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đẩy mạnh hoàn thiện đồng bộ, có chất lượng và tổ chức thực hiện tốt hệ thống luật pháp, cơ chế, chính sách nhằm tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, lành mạnh, công bằng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo; huy động, quản lý và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển, nhất là đất đai, tài chính; thực hiện phân cấp, phân quyền hợp lý, hiệu quả, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực bằng những biện pháp có hiệu lực, hiệu quả cao.

- Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, ưu tiên nguồn nhân lực cho công tác lãnh đạo, quản lý và các lĩnh vực then chốt, trên cơ sở nâng cao, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện, cơ bản về chất lượng giáo dục-đào tạo, gắn với cơ chế phát hiện, tuyển dụng, sử dụng đội ngũ nhân tài; đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng và phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

- Xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại cả về KT-XH và quốc phòng, an ninh, ưu tiên phát triển một số công trình trọng điểm quốc gia về giao thông, thích ứng với biến đổi khí hậu, chú trọng phát triển hạ tầng thông tin, viễn thông, tạo nền tảng chuyển đổi số quốc gia, thúc đẩy mạnh mẽ phát triển kinh tế số, xã hội số.

Thưa các đồng chí,

Chúng ta đang sống trong những ngày cuối cùng của năm 2020 và của cả nhiệm kỳ khóa XII với biết bao nhiêu biến động khó lường, bao nhiêu khó khăn, thử thách; một nhiệm kỳ, đặc biệt là năm 2020 với đầy ắp các sự kiện chính trị quan trọng. Cả nước đang phấn khởi tổ chức nhiều hoạt động, nhiều phong trào thi đua yêu nước chào mừng Đại hội XIII của Đảng đang đến gần. Một không khí vui mừng, phấn khởi đang lan tỏa khắp cả nước, thể hiện sự hòa quyện giữa ý Đảng và lòng dân. Như tôi đã nói từ đầu, đây là lần thứ tư liên tiếp của nhiệm kỳ này, tôi được dự hội nghị trực tuyến toàn quốc của Chính phủ với các địa phương, nhưng đây là hội nghị rất quan trọng, để lại trong tôi những cảm xúc rất đặc biệt. Nhân dịp này, tôi muốn tâm sự, trao đổi nhấn mạnh thêm với các đồng chí một đôi điều.

Như các đồng chí đã biết, những kết quả, thành tựu của đất nước năm 2020 và cả nhiệm kỳ là công lao của cả hệ thống chính trị, của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta, trong đó có công lao rất lớn của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong hệ thống chính quyền từ Trung ương đến địa phương. Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận, biểu dương và cảm ơn những đóng góp lớn lao của các đồng chí. Nhưng, tôi muốn nhấn mạnh lại, tuyệt nhiên, chúng ta không được chủ quan, tự mãn, say sưa với ánh hào quang của vòng nguyệt quế. Vì phía trước, khó khăn, thách thức đang còn nhiều; công việc nặng nề, phức tạp đang chờ đón chúng ta. Tất cả chúng ta, nhất là các cán bộ có chức, có quyền, đang nắm trong tay quyền và tiền, và một tài sản khổng lồ của đất nước, lại đang sống và làm việc trong môi trường có rất nhiều cám dỗ, rất dễ xảy ra tham nhũng, hư hỏng, tiêu cực như quản lý và sử dụng đất đai; xây dựng cơ bản, thu chi ngân sách, sử dụng tài sản công, tài nguyên môi trường; cổ phần hóa và tài chính trong các doanh nghiệp, thực hiện chính sách an sinh xã hội, công tác tổ chức cán bộ... Theo số liệu thống kê, trong nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng, đã có 113 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý đã bị thi hành kỷ luật, thậm chí một số đồng chí bị xử lý hình sự. Đáng lưu ý là, trong số đó có đến 53 đồng chí công tác ở các cơ quan chính quyền, 31 cán bộ lực lượng vũ trang nhưng các vi phạm phần lớn là thuộc các lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng, tiêu cực như tôi đã nêu ở phần trên. Nhắc đến những con số này chúng ta thật buồn. Chúng ta rất nhân văn, nhân đạo, nhân ái, nhân tình; không thích thú gì khi phải kỷ luật đồng chí, đồng đội của mình, trái lại rất khổ tâm, đau xót. Nhưng vì sự tiến bộ chung, vì để mong nhiều người không mắc sai phạm, chúng ta phải kỷ luật; kỷ luật một vài người để cứu muôn người. Nhiệm vụ của chúng ta trong thời gian tới hết sức nặng nề, phức tạp, phải luôn đấu tranh với chính mình để không phạm phải những cám dỗ đời thường. Tôi chia sẻ với các đồng chí và mong các đồng chí hãy luôn luôn tâm niệm, nhớ rằng chúng ta là những đảng viên, hơn nữa là những cán bộ rường cột của nước nhà, là công bộc của dân, hãy làm việc hết sức mình, trước hết, trên hết là vì dân, vì đất nước; luôn trau dồi, rèn luyện phẩm chất, đạo đức, lối sống, luôn tự soi, tự sửa lại mình để không xảy ra những điều mà không ai muốn. Nếu để xảy ra thì không chỉ Đảng, Nhà nước, cơ quan, đơn vị và nhân dân mất cán bộ mà chính các đồng chí mất uy tín, danh dự, làm ảnh hưởng và mang đến nỗi đau không chỉ cho chính mình mà cả gia đình, người thân, đồng chí, đồng đội mình. Các đồng chí hãy luôn khắc sâu điều đó.

Thưa các đồng chí,

Với những kết quả, thành tựu đã đạt được trong năm 2020 và cả nhiệm kỳ khóa XII, tôi tin tưởng và tha thiết mong rằng, sau hội nghị này, với niềm tin mới, khí thế mới, động lực mới, Chính phủ và chính quyền các địa phương sẽ cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục tăng cường đoàn kết, phấn đấu với quyết tâm và nỗ lực cao hơn nữa, năng động, sáng tạo hơn nữa để thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ đề ra cho năm 2021 và cả nhiệm kỳ khóa XIII, góp phần xây dựng đất nước thân yêu của chúng ta ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như Bác Hồ hằng mong đợi.

Nhân dịp năm mới 2021 và chuẩn bị đón Xuân Tân Sửu sắp đến, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và với tình cảm cá nhân, tôi xin chúc các đồng chí, Chính phủ và chính quyền các địa phương tiếp tục phát huy những thành tích, kết quả và bài học kinh nghiệm đã đạt được, khắc phục những hạn chế, yếu kém, lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, hoạt động quyết liệt, hiệu lực, hiệu quả hơn nữa, hoàn thành trọng trách được Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao phó. Năm 2021 phải đạt được nhiều thành tích và tiến bộ hơn năm 2020!

Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đang kỳ vọng, đòi hỏi và trông chờ ở chúng ta, ở các đồng chí!

Chúc toàn thể các đồng chí luôn mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công!