TỒNG HỢP MỘT SỐ Ý KIẾN PHÁT BIỂU XÂY DỰNG LUẬT BẢO ĐẢM TRẬT TỰ AN TOÀN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ PHẦN II

 Quốc hội thảo luận về Luật Bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ, có một số ý kiến phát biểu xây dựng bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ như sau:

PHẦN 2:

11. TỔ 11

11.1. Ý kiến phát biểu đồng ý tách Luật Đại biểu Trần Thị Thanh Lam, Phó Trưởng đoàn chuyên trách phụ trách Đoàn đại biểu tỉnh Bến Tre:

Bản thân đồng tình tách 02 dự án Luật này, vì cần có dự án Luật mang tính chất chuyên sâu hơn, để chặt chẽ hơn trong quá trình vận hành phát triển của xã hội, tuy nhiên thì cần tính thống nhất, tính đầy đủ, tránh sự chồng chéo đúng tinh thần tách Luật chuyên sâu.

Qua tiếp xúc cử chi của tỉnh rất quan tâm công tác đào tạo sát hạch cấp giấy phép lái xe, được nêu tại đây qua báo cáo xảy ra tình trạng tai nạn giao thông nhiều, nhận thức người tham gia giao thông, việc phát hiện xử lý vi phạm chưa nghiêm, người lái xe kỹ năng chưa cao, dẫn đến trong thời gian qua tai nạn giao thông còn xảy ra nhiều, tuy nhiên việc quản lý giấy phép lái xe hiện nay đang là ngành giao thông vận tải quản lý và trong dự án Luật chuyển sang ngành Công an, ngành công an đã gửi các tài liệu cho chúng tôi, tuy nhiên việc này tôi còn băn khoăn việc chuyển sang Bộ Công an  gây xáo trộn Bộ máy đã ổn định hiện nay, lãng phí cơ sở vật chất trang thiết bị, cơ chế chính sách cán bộ công chức, viên chức đang làm bộ phận sát bên ngành giao thông vận tải, nên cần tổng kết đánh giá đầy đủ kinh tế xã hội, nếu ngành công an quản lý đào tạo sát hạch cấp giấy phép lái xe thì cơ quan nào kiểm tra giám sát, cần làm rõ về cơ chế kiểm tra, giám sát đảm bảo tính khách quan, phòng ngừa những hành vi tiêu cực, cần có báo cáo đánh giá tập hợp cho việc này, giữ lại chức năng đào tạo sát hạch cho ngành giao thông, ý kiến cử tri mong muốn điều đó.

Đóng góp cho Luật đảm bảo trật tự an toàn giao thông đường bộ tại Điều 9: Đề nghị cơ quan soạn thảo nhập khoản 8, khoản 9 tại Điều 9 vào làm một khoản, nhập khoản 13, khoản 14 thành một khoản, tại điểm c Khoản 1 Điều 41 bỏ cụm từ “đối với người điều khiển xe máy”, tại Khoản 3 Điều 16 bổ sung quy định không được chở quá số người quy định trừ trường hợp khoản 1 Điều này. Tại điểm b khoản 1 Điều 47 sửa lại sau khi bị trừ hết điểm thì giấy phép lái xe hết giá trị sử dụng và phải thi sát hạch lại, tức là không đợi đến 6 tháng kể từ ngày trừ hết điểm.

13. TỔ 13

13.1. Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định Nguyễn Văn Cảnh:

- Ý thức tham giao giao thông là vấn hết sức quan trọng cần nghiên cứu để xây dựng Luật phù hợp với thực tế hiện nay và có giải pháp phù hợp.

- Ùn tắc, tai nạn giao thông xảy ra nhiều tại các nút giao nhưng chưa có quy định về nơi giao nhau tổ chức nút giao và các loại nút giao.

- Tín hiệu đèn quy định quá đơn thuần phải có 03 mầu trong khi Công ước viên quy định 09 mầu; Bổ sung điểm dừng lại ở nhưng nơi không bố trí đèn tín hiệu;

- Trên đường cao tốc không nhằm mục đích hai bên đường thiết kế đảm bảo chạy nhanh nhất từ điểm A đến điểm B, làn đường khẩn cấp phải hạn chế tốc độ, đường dẫn phải có tốc độ thấp.

- Có chính sách về khắc phục xử lý hư hỏng kết cấu hạ tầng trên đường; xử lý hư hỏng nhỏ không để lớn mới sửa chữa.

- Chính sách hạn chế phương tiện giao thông cá nhân ở các thành phố phải phù hợp với việc phát triển giao thông công cộng.

- Quy định người điều khiển phương tiện khi gặp tai nạn giao thông phải chở người bị nạn đi cấp cứu nhưng phải có cơ chế để bảo vệ không để bị làm phiền, xúc phạm,… và phải có văn bản quy định vể bảo vệ quyền lợi con người khi thực hiện cấp cứu người bị nạn.

- Phần giải thích về ùn tắc giao thông nghiên cứu theo 02 nội dung là “ùn” và “tắc” giao thông.

15. TỔ 15

15.3. Đại biểu Nguyễn Trường Giang, Đắc Nông;

- Cần làm rõ các khái niệm sau đây ở hai Luật: Phương tiện giao thông đường bộ ở Luật GTĐB sửa đổi và Phương tiện tham gia giao thông đường bộ ở Luật bảo đảm TTATGT đường bộ; khái niệm xe ô tô chở hàng;

- Không nên quy định Thanh tra giao thông đường bộ ở Luật GTĐB sửa đổi (vì sẽ trùng với Luật Thanh tra và Nghị định số 57 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động thanh tra ngành Giao thông vận tải).

- Về chính sách quản lý sát hạch, cấp GPLX: Cân nhắc xem có nên đưa vào Luật bảo đảm TTATGT đường bộ, quy định Bộ Công an hay Bộ Giao thông vận tải thực hiện nhiệm vụ này; hay để Nghị định của Chính phủ quy định phân công cụ thể nhiệm vụ này.

- Về trừ điểm GPLX: Bản chất đây là biện pháp xử lý vi phạm hành chính thay cho tước, thu hồi GPLX; cân nhắc kỹ về quy định này, nếu không cẩn thận quy định này sẽ vô hiệu hóa Luật Xử lý vi phạm hành chính.

- Về tuần tra, kiểm soát: Cơ quan soạn thảo đã Luật hóa một số nội dung của Thông tư số 65/2020/TT-BCA của Bộ Công an quy định về nhiệm vụ, quyền hạn, hình thức và quy trình tuần tra, kiểm soát của Cảnh sát giao thông đường  bộ (trước đây là Thông tư 01, cần tổng kết, đánh giá kỹ Thông tư 01). Cần viết rõ hơn các vấn đề về bảo đảm TTATXH, để ngăn hậu quả thiệt hại cho xã hội có nguy cơ xảy ra; dấu hiệu vi phạm TTATGT đường bộ; điều kiện tham gia giao thông của phương tiện.

- Thống nhất quy định đấu giá biển số xe trong Luật này.

15.5. Đại biểu Trần Văn Qúy, Hưng Yên:

- Cần bổ sung quy định cụ thể về vỉa hè, hành lang ATGT đường bộ; giao cắt đường bộ và đường sắt, để quy định chế tài xử phạt khi vi phạm.

- Về chính sách quản lý sát hạch, cấp GPLX: Đồng ý với Chính phủ giao nhiệm vụ quản lý sát hạch, cấp GPLX lái xe từ Bộ GTVT sang Bộ Công an. Tuy nhiên, để chuyển sang, Chính phủ cần có giải trình thêm, báo cáo đánh giá tác động về vấn đề này (hệ thống các trường đào tạo, số biên chế ngành GTVT sử dụng thế nào, cơ sở vật chất đang phục vụ cấp GPLX có tiếp tục được tận dụng không…).

15.6. Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương, Ninh Thuận:

- Về chính sách quản lý sát hạch, cấp GPLX: Đồng ý với Chính phủ giao nhiệm vụ quản lý sát hạch, cấp GPLX từ Bộ GTVT sang Bộ Công an, để thực hiện tốt hơn. Tờ trình Chính phủ cũng đã nêu, Bộ GTVT đề nghị chuyển nhiệm vụ này sang Bộ Công an; hiện nay khi đi thi sát hạch lái xe có tình trạng đóng tiền chống trượt, có bằng rồi nhưng không lái được, lại phải thuê để đi bổ túc tay lái.

- Về chính sách kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường trong Luật GTĐB sửa đổi: Đề nghị chuyển nhiệm vụ này từ Bộ GTVT đang thực hiện sang Bộ Công an thực hiện, để kiểm soát chặt chẽ hơn phương tiện khi tham gia giao thông trên đường bộ.

- Với hạ tầng giao thông đường bộ như bây giờ, trong khi ý thức của một bộ phận người tham gia giao thông còn kém, nếu không nâng cao được ý thức chấp hành giao thông thì tình trạng tai nạn giao thông, người chết do tai nạn giao thông sẽ còn xảy ra nhiều, diễn biến phức tạp, ùn tắc giao thông còn xảy ra.

- Cần nghiên cứu nâng mức xử phạt, tỷ lệ xử phạt; hiện nay rất nhiều camera được lắp giám sát, tỷ lệ xử phạt nguội qua hệ thống camera còn thấp do vướng nhiều quy định về dân sự; cần nghiên cứu phát huy, tăng hơn nữa tỷ lệ xử phạt nguội qua hệ thống camera, trong khi ý thức người tham gia giao thông còn kém, chứ CSGT không thể kham nổi hết. Tình trạng vượt đèn đỏ rất nhiều.

- Đối với lực lượng CSGT; Cần xây dựng phong cách, hình ảnh CSGT; không nên leo lên lắp ca bô xe ô tô như thời gian qua, mất an toàn cho bản thân; tình trạng tranh cãi giữa CSGT và người vi phạm thời gian qua, trên mạng rất nhiều; tăng cường nghiệp vụ, sức khỏe cho cán bộ, chiến sỹ CSGT;

- Bổ sung quy định đặc điểm nhận dạng màu sơn cho xe chở học sinh đến trường.

- Vấn đề nhường đường cho người đi bộ qua đường, bên nước ngoài họ thực hiện rất nghiêm; ở ta rất sợ đi bộ qua đường (vì xe máy, ô tô vượt đèn đỏ nhiều).

- Về cấp biển số xe: Liên quan đến sở hữu và trách nhiệm. Đấu giá biển số xe, khi người đó trúng đấu giá, biển số đó thuộc sở hữu của người đó, khi bán xe có quyền giữ lại biển số để tiếp tục đăng ký lắp vào xe khác của mình, làm thế cho đồng bộ (nước ngoài đã quy định rất rõ), nước ngoài rất sợ bán xe mà chưa chuyển quyền sở hữu vì người ta quy trách nhiệm chủ sở hữu.

15.9. Đại biểu Lê Qúy Vương, Hưng Yên:

- Khi đặt vấn đề nghiên cứu sửa đổi Luật Giao thông đường bộ mới phát sinh ra nhiều vấn đề, các vấn đề tựu trung đều liên quan đến con người.

- Xem lại lý luận và thực tiễn thấy, nước ta nhiều năm nay loay hoay với các vấn đề đảm bảo an toàn giao thông, khắc phục tai nạn giao thông. Chúng ta đã thực hiện nhiều việc tuy nhiên việc kéo giảm tai nạn giao thông cũng chưa phải hiệu quả. Trước đây có ngày 40 người tử vong vì tai nạn giao thông, hiện nay mặc dù đã nỗ lực để kéo giảm tai nạn giao thông nhưng số người tử vong vì tai nạn giao thông vẫn cao, trung bình một năm khoảng 10.000 người, một tháng khoảng 833 người, một ngày khoảng 27 người.

- Nhìn nhận lại vấn đề này phải xem lại các yếu tố liên quan đến an toàn giao thông thế nào. Qua nghiên cứu, thấy có 5 yếu tố liên quan đến an toàn giao thông: Thứ nhất, con người tham gia giao thông, có chủ phương tiện, người đi bộ (người dân tham gia giao thông); lực lượng tham gia điều hành giao thông, trong đó có CSGT và Thanh tra giao thông, chủ yếu là vài trò của CSGT. Thứ hai, là phương tiện tham gia giao thông; hiện nay phương tiện cũng rất đa chủng loại, xe ô tô lớn, ô tô nhỏ, xe chuyên dùng, có xe siêu trường, siêu trọng, xe khách giường nằm…; Thứ ba, liên quan hạ tầng giao thông, chủ yếu về thuộc ngành Giao thông vận tải. Thứ tư, vấn đề quan trọng nhất hiện nay là tổ chức giao thông. "Đọc lại Luật Giao thông đường bộ hiện nay thấy, rất nhiều hình thức tổ chức khác nhau, có những điều chưa ăn nhập giữa Bộ ngày Bộ kia. Ví dụ việc xây dựng đường, đặt hệ thống biển báo do ngành Giao thông vận tải đặt, còn người đi kiểm tra để xử lý, xử phạt lại là CSGT" (Đại biểu dẫn chứng: ở Hà Nội, tại một ngã ba có lối rẽ được đặt 3 biển khác nhau, 1 biển rẽ chỉ dẫn cho người điều khiển ô tô, 1 biển rẽ chỉ dẫn cho người điều khiển xe máy và 1 biển rẽ chỉ dẫn cho người đi xe đạp và người đi bộ; CSGT đứng ở cuối đường, khi người nào đi xe máy nhầm vào làn đường của xe đạp hoặc ngược lại thì bị phạt, CSGT xử phạt đi không đúng làn đường. Sau khi có ý kiến, ngành Giao thông tiếp thu và bỏ kiểu biển này và CSGT không phải đứng tại đó để xử phạt, tránh việc dân kêu ca". Tổ chức giao thông hiện nay chưa được khoa học. Thứ năm, Luật Giao thông đường bộ hiện nay có nhiều vấn đề cần phải sửa đổi.

- Về vấn đề sát hạch lái xe, giao cho lực lượng Công an, đây không phải là việc mới. Trước đây lực lượng Công an đã tham gia sát hạch; cách đây khoảng 30-40 năm trước, CSGT làm nhiệm vụ trên đường bộ thấy nghi vấn một chiếc xe đang lưu thông có kỹ thuật kém, CSGT có quyền dừng xe, để kiểm tra bằng cách đi thử, nếu thấy kỹ thuật không đảm bảo, phanh không an toàn, CSGT có quyền đình chỉ xe đó. Việc kiểm soát lái xe trước đây chúng ta đã làm chặt chẽ, thời trước nếu nói đến xe khách của nhà nước thì tài xế phải từ 25 tuổi trở lên, còn yêu cầu là đảng viên, còn ưu tiên bộ đội đã trải qua lái xe ở chiến trường".

+ Việc sát hạch, cấp giấy phép lái xe phải phân công thế nào cho hợp lý. "Đây không phải vấn đề quyền ông này, quyền ông kia. Ngành Công an "ôm" việc này cũng mệt lắm, làm không tốt là bị dân ca thán, bị các ĐBQH phê bình. Theo dự luật, việc chuyển sát hạch lái xe từ ngành Giao thông Vận tải sang bên Công an thì các trung tâm đào tạo lái xe vẫn hoạt động bình thường, còn Bộ trưởng Bộ Công an quy chuẩn cần phải như thế nào, chứ không phải chúng tôi áp đặt toàn bộ việc đó. Việc sát hạch thì chúng tôi phải kiểm soát, chứ không phải chúng tôi tự đào tạo, chúng tôi cấp bằng lái xe", hoàn toàn phù hợp.

Như vậy, 05 yếu tố về an toàn giao thông, nhưng chủ yếu là con người và phương tiện và tổ chức giao cho cơ quan nào, xuất xứ vì tính mạng con người.

- Nghiên cứu Luật bảo đảm TTATGTĐB đã có sự thống nhất giữa Bộ Công an và Bộ GTVT, Chính phủ cũng đã thống nhất. Luật bảo đảm đảm TTATGT lấy con người là trung tâm. Việc tách Luật có tiếp thu kinh nghiệm của nhiều nước; một số ngành Luật khác cũng đã tách (Luật khiếu nại, tố cáo tách thành 02 Luật: Luật khiếu nại, Luật tố cáo; lĩnh vực đầu tư có 02 Luật: Luật đầu tư và Luật đầu tư công). Luật này ban hành để phân công rõ ràng nhiệm vụ các bộ, ngành.

- Luật bảo đảm TTATGT đường bộ: cần bổ sung quy định cứu hộ, cứu nạn giao thông đường bộ khi xảy ra TNGT và UTGT.

18. TỔ 18

- 05 ý kiến của Đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa và Kon Tum: đồng ý với việc xây dựng và ban hành Luật Bảo đảm TTATGT đường bộ, tách 02 Luật.

+ Xã hội phát triển, việc tách nội dung để ban hành luật mới là cần thiết; sửa luật Giao thông đường bộ năm 2008 và tách nội dung bảo đảm TTATGT đường bộ thành luật mới là cần thiết.

+ Việc phân công Bộ chịu trách nhiệm quản lý đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe thuộc thẩm quyền của Chính phủ; nếu giao Bộ Công an sẽ thấy tốt hơn, quản lý được người tham gia giao thông từ khi đào tạo, sát hạch đến khi tham gia giao thông; hiện nay các Trung tâm đào tạo đã xã hội, Bộ Công an chỉ thực hiện việc quản lý.

+ Đồng tình với các quy định về đấu giá biển số xe, phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành.

19. TỔ 19

19.8. Đồng chí Đặng Ngọc Nghiêm, Đại biểu Quốc hội tỉnh Thừa Thiên-Huế

Khi có lực lượng Cảnh sát giao thông thì người, phương tiện tham gia giao thông chấp hành tốt và thực hiện nghiêm, nếu để ở một Luật thì không xác định trách nhiệm thuộc về ai khi có vụ TNGT xảy ra, của ngành Công an hay của Ban an toàn giao thông.

Để đảm bảo thực thi pháp luật, gắn trách nhiệm nên tách 02 luật:

 + Luật giao thông đường bộ (sửa đổi) quản lý về hạ tầng giao thông, kinh tế, kỹ thuật giao thông do ngành giao thông chịu trách nhiệm;

+ Luật bảo đảm TTAGT đường bộ bảo đảm tính mạng, sức khỏe, tài sản người tham gia giao thông do ngành Công an chịu trách nhiệm, cả việc sát hạch cấp, đổi giấy phép lái xe.

Chính phủ quy định việc đào tạo lái xe, đề nghị Quốc hội thông qua 02 luật trên./.